شماره شناسایی 328 –تکنولوژی اموزشی
عنوان: بررسی موانع بهره‌گیری از تکنولوژی آموزشی در فرآیند یاد
دهی ـ یادگیری ازدیدگاه دبیران دوره راهنمایی استان قم.
سال اجرا:78ـ77 نام پژوهشگر: زهره کریمی نام ناظران و راهنماها:
دکتر سید مهدی الوانی نام مشاور: دکتر محمود شیرازی کلید واژه‌ها:
تکنولوژی آموزشی ـ فرایند یاد دهی ـ یادگیری ـ دبیران ریاضی
مقدمه :
مسأله‌ای که آموزش و پرورش ما امروز، با آن روبروست، این است
که آیا آموزش ازطریق تکرار مسائل و قوانین، فیزیک، شیمی، ریاضی،
زیست، تاریخ، ادبیات، فلسفه،علوم اجتماعی و... آنهم در قالب تئوری
بوسیله کتابهای درسی می‌تواند جوابگوی‌نیازهای جامعه در حال توسعه
باشد؟ امروزه دیگر پایبند بودن به آموزش سنتی و عدم‌توجه به آخرین
تغییرها و تحولات علمی تنها نتیجه‌ای که می‌تواند داشته باشد تربیت
وتحویل دانش‌آموزان کم سواد به جامعه است که عملاً در آموزش شخصی
خود و درتوسعه اقتصادی کشور نمی‌توانند سهم مفید و مؤثری داشته باشد.
بیان مسأله:
کاربرد تکنولوژی آموزشی بمنظور یادگیری بهتر با نظر به تجارب و
یافته‌های موجوددر آموزش و پرورش با مشکلات زیادی روبروست و علیرغم
توسعه دانش و تکنولوژی‌آموزشی، تدریس بصورت سنتی در مدارس انجام
می‌شود که جوابگوی نیازهای‌آموزشی امروز نیست. برای توسعه تکنولوژی
آموزشی، شناسایی موانع بهره‌گیری در تکنولوژی آموزشی درنظام آموزشی
و پرورش امری ضروری است. در این تحقیق عوامل متعددی به عنوان
موانع بهره‌گیری از تکنولوژی آموزشی از نظردبیران مورد بررسی قرار
می‌گیرد چرا که دبیران باید بیش از هر فرد دیگری در کاربردتکنولوژی
آموزشی یا عدم استفاده از آنها نقش داشته باشند.
اهداف:
1ـ مشخص نمودن مشکلات و اولویت بندی موانع و مشکلات موجود در
رابطه بابهره‌گیری از تکنولوژی آموزشی. 2ـ ارائه پیشنهاد و راهبردهای
عملی به وزارت آموزش و پرورش و دیگر مراکز و دست‌اندرکاران تعلیم و
تربیت جهت رفع مشکلات موجود.
پرسش‌ها یا فرضیه‌ها:
فرضیه‌ها :
1ـ از دیدگاه دبیران راهنماییی استان قم، ضعف مهارت و دانش
نیروی انسانی دربکارگیری تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری
مؤثر است. 2ـ از دیدگاه دبیران راهنمایی استان قم، نگرش منفی یا
عدم اعتقاد دیگران نسبت به‌تأثیر تکنولوژی آموزشی در عدم بهره‌گیری
از آن در تدریس و یادگیری مؤثر است. 3ـ از دیدگاه دبیران راهنمایی
اسان قم، فقدان برنامه ریزی درسی و هدف، روش وارزشیابی مناسب با
اصول تکنولوژی آموزشی در عدم بهره‌گیری از تکنولوژی آموزشی‌در فرایند
تدریس و یادگیری مؤثر است. 4ـ از دیدگاه دبیران راهنمایی استان
قم: الف) عدم وجود سخت‌افزار و وسایل آموزشی مناسب در عدم
بهره‌گیری ازتکنولوژی آموزشی در تدریس و یادگیری مؤثر است. ب) کمبود
فضا و امکانات سالی در عدم بهره‌گیری در تکنولوژی آموزشی در پذیرش
ویادگیری مؤثر است از دیدگاه دبیران استان قم، نحوه ارزشیابی از
عملکرد دبیران در عدم‌بهره‌گیری از تکنولوژی در تدریس و یادگیری مؤثر
است.
جامعه آماری:
کلیه دبیران مدارس راهنمایی استان قم در سال تحصیلی 78 ـ 77.
نمونه آماری:(اعم از فرمول‌ها، روایی و اعتبار و...) انتخاب نمونه بر
اساس روش تصادفی طبقه‌ای و فرمول زیر صورت پذیرفت: 2-a p.(1- q) E
2n = Z
ابزار گردآوری داده‌ها:
پرسشنامه محقق ساخته پایایی پرسشنامه از طریق پیش آزمون روی
یک گروه 15نفری و استفاده از ضریب آلفای کرونباخ صورت گرفته است و
روایی پرسشنامه بر اساس‌نظرات 5 تن از متخصصان و اساتید گروه
تکنولوژی انجام شده است.
روش تجزیه و تحلیل:
آمار توصیفی: فراوانی، نمودارها، درصد فراوانی، میانگین، انحراف
معیا، واریانس آماراستنباطی: جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از آزمون t
استفاده شده است.
نتیجه‌گیری و تفسیر:
1ـ 61% دبیران نسبت به این فرضیه نظر مساعد داشتند در نتیجه
فرضیه اول مورد تاییدقرار می‌گیرد. 2ـ 52% دبیران نسبت به این فرضیه
نظر مساعد داشتند در نتیجه فرضیه دوم مورد تاییدقرار می‌گیرد. 3ـ 69%
دبیران نسبت به این فرضیه نظر مساعد داشتند در نتیجه فرضیه سوم
مورد تاییدقرار می‌گیرد. 4ـ 67% دبیران نسبت به قسمت الف این فرضیه
نظر مساعد داشتند و 85% از دبیران‌قسمت ب این فرضیه را تایید کردند. 5ـ
66% از دبیران نسبت به این فرضیه نظر مساعد داشتند بطور کلی کلیه
فرضیه‌های‌تحقیق با نظر مساعد دبیران مورد تایید قرار گرفت.
محدودیت‌ها و موانع:
1ـ محدودیت در انتخاب نمونه ار نظر سن، سوابق وضعیت 2ـ قابل
کنترل نبودن تمام متغییرهای بازیگر در پژوهش 3ـ محدودیت در صحت و
دقت ابزار اندازه‌گیری 4ـ بی جواب گذاشتن برخی از پرسشنامه‌ها 5ـ
کمبود منابع راجع به تکنولوژی آموزشی.
پیشنهادها:
1ـ اختصاص بودجه بیشتر برای تهیه وسایل کمک آموزشی و تجهیز
مدارس 2ـ برگزاری دوره‌های ضمن خدمت در رابطه با تکنولوژی آموزشی
برای معلمان 3ـ انتخاب مدیران از فارغ التحصیلان رشته مدیریت و
علوم تربیتی 4ـ تجهیز بیشتر آزمایشگاهها و کارگاههای دبیران 5ـ ادغام
مدارس کم جمعیت و تأسیس مجتمع‌های بزرگ آموزشی با امکانات بیشتر
کتابنامه:
1ـ احدیان، محمد (1364) «مقدمات تکنولوژی آموزشی» تهران: مرکز
نوآوریهای‌آموزش ایران. 2ـ ادگار دویل «درباره تکنولوژی آموزشی»
ترجمه محمود رابعی مجله رشدتکنولوژی آموزشی سال هشتم آذر 71. 3ـ
بروس جویس و دیگران، الگوهای تدریس، ترجمه محمد رضا بهرنگی،
تهران:کمال چاپ نهم 1375. 4ـ چار لزاف شولر، والتری ولیتیج:
«تکنولوژی آموزشی» ترجمه ایرج اعتماد. شیرازراهک 1373. 5ـ فردانش،
هاشم، مبانی نظری تکنولوژی آموزشی، تهران، سمت 1371.
شماره شناسایی 609- تحقیقاتی آموزشی
عنوان: نیاز سنجی پژوهشی آموزش و پرورش استان قم از دیدگاه گروههای ذی نفوذ وذی علاقه در سال تحصیلی 80 ـ79
سال اجرا: 80 ـ79 نام پژوهشگر: محمد رضا تمسکی نام ناظران و
راهنماها: دکتر کوروش فتحی و اجارگاه نام مشاور: کلید واژه‌ها: نیاز
سنجی پژوهشی، گروههای ذی نفوذ و ذی علاقه
مقدمه
یکی از مشکلات موجود در کشور در امر تحقیقات آشنا نبودن مراکز
تحقیقاتی به‌نیازهای مملکت در مطلع نبودن مراکز اجرایی از
توامندی‌های مراکز پژوهشی است.اولویت یابی در تحقیقات آموزش از
جمله موضوعات بحث‌انگیز و نسبتاً پیچیده‌ای است‌که هنوز الگوی خاصی
برای آن بدست نیامده است و بی شک ضعف در تهیه اولویت‌موجبات ضعف
در انجام یک پژوهش را نیز فراهم خواهد ساخت.
بیان مسأله:
در برنامه ریزی استراتیژیک، نیاز سنجی پژوهشی یعنی انتخاب مسایل
از بین داده‌های‌سخت و داده‌های نرم به داده‌های سخت خود به دو
دستة «نیاز» و «شبه نیاز» و نیاز خود سه‌نوع است: 1 ـ در برنامه ریزی
خود به نیاز «محصول» می‌گویند آن عبارتست ازنتایجی که‌در فراهم
آوردن نتایج بزرگتر به کار می‌رود. 2 ـ در برنامه ریزی کلان به نیاز
«برونداد»می‌گویند و آن کلان به نیاز «پیامد» می‌گویند آن عبارتست از
بازده حاصل از نتایج برای‌اجتماع که بیش از هر دسته از نیازها
موضوعات پژوهشی مربوط به آنها تأکید می‌شود. اماشبه نیازها دو نوع
است: 4 ـ «درونداد» و 5 ـ «فرایند» این دو عبارتند از کوشش‌های‌سازمانی
یا آنچه سازمان به کار می‌برد و «انجام می‌دهد» و بالاخره 6 ـ
موضوعات مربوط به«داده‌های نرم» که مورد توجه مدیران و کارشناسانی
است که به «خود جمعی» احترام‌می‌گذارند و حکومت بر قلبها و دلها را
طالبند. عدم استفاده از داده‌های نرم و سخت و عدم توجه به برنامه
ریزی استراتیژیک شورای‌تحقیقات را با چالش جدی مواجه ساخته است به
همین دلیل پژوهش حاضر دنبال آن‌است تا برای برنامه ریزی‌ها (خرد،
کلان و فراسوی کلان) بداند: 1 ـ گروههای ذی نفوذ آ. پ. استان قم
چه موضوعاتی را با چه معیارهایی سزاوار لازم‌است در سال 81 ـ80 جهت
پژوهش سفارش دهند؟ 2 ـ ملاکهای اولویت بندی و اولویت‌های پژوهشی
گروههای ذی نفوذ و ذی علاقه‌آ.پ. استان قم در سال 81 ـ80 به طور
جدا و بطور نهایی کدامند؟
اهداف :
1 ـ شناسایی موضوعات پژوهشی آ.پ. استان قم از دید گروههای ذی
نفوذ در سال‌تحصیلی 81 ـ80 2 ـ اولویت بندی موضوعات فوق از دیدگاههای
ذی نفوذ و ذی علاقه به طور جدا و به‌طور نهایی در سال تحصیلی 81
ـ80
پرسش‌ها یا فرضیه‌ها:
الف: سوالات مربوط به نیاز سنجی: 1 ـ معیار پیشنهاد موضوعات
پژوهشی از سوی گروه ذی نفوذ آ.پ. استان قم در سال‌تحصیلی 81 ـ80
کدامند؟ 2 ـ موضوعات پژوهشی پیشنهادی از سوی دیگر گروه ذی نفوذ
مربوط به (نیاز =محصول) آ.پ. استان قم در سال تحصیلی 81 ـ80
کدامند؟ 3 ـ موضوعات پژوهشهای پیشنهادی از سوی گروه ذی نفوذ مربوط
به(نیاز=برونداد) آ.پ. استان قم در سال تحصیلی 81 ـ80 کدامند؟ 4 ـ
موضوعات پژوهشهای پیشنهادی از سوی گروه ذی نفوذ مربوط به (نیاز=
پیامد)آ.پ. استان قم در سال تحصیلی 81 ـ80 کدامند؟ 5 ـ موضوعات
پژوهشهای پیشنهادی از سوی گروه ذی نفوذ مربوط به(نیاز=درونداد)
آ.پ. استان قم در سال تحصیلی 81 ـ80 کدامند؟ 6 ـ موضوعات پژوهشهای
پیشنهادی از سوی گروه ذی نفوذ مربوط به (نیاز= فرایند)آ.پ. استان
قم در سال تحصیلی 81 ـ80 کدامند؟ 7 ـ موضوعات پژوهشهای پیشنهادی از
سوی گروه ذی نفوذ مربوط به(نیاز=داده‌های نرم ) آ.پ. استان قم
در سال تحصیلی 81 ـ80 کدامند؟ 9 ـ 8 ـ معیارهای اولویت دادن به
موضوعات پژوهشی پیشنهادی فوق از دیدگاه‌های‌ذی نفوذ و ذی علاقه
کدامند؟ 12 ـ 10ـ اولویت‌های پژوهشی آ.پ. استان قم در سال تحصیلی 81
ـ80 از دیدگاه‌های‌ذی نفوذ و ذی علاقه به طور جدا و بطور نهایی
کدامند؟ ب: سوالات مربوط به تحلیل نیازها: 13 ـ آیا بین اولویت
بندی موضوعات آزمودنی‌های زن و مرد گروه ذی علاقه‌همبستگی معنی دار
وجود دارد؟ 14 ـ ایا بین اولویت بندی دو گروه ذی علاقه و ذی نفوذ
نسبت به موضوعات حوزة‌ضعف همبستگی معنا داری وجود دارد؟ 15 ـ آیا
بین رتبه بندی دو گروه ذی علاقه و ذی نفوذ نسبت به موضوعات حوزة
ستادی‌همبستگی معنا داری وجود دارد؟ 16 ـ آیا بین رتبه بندی دو گروه
ذی علاقه و ذی نفوذ نسبت به موضوعات حوزة‌پیشنهادی مناطق همبستگی
معنا داری وجود دارد؟ 17 ـ آیا بین رتبه بندی دو گروه موضوعات
پیشنهادی مناطق توسط گروه ذی علاقه‌تفاوت معنا داری وجود دارد؟ 22 ـ
18 ـ نقش و دیدگاه گروه ذی نفوذ با توجه به درصد موضوعات عناصر
اصلی‌سازمانی چگونه است؟ 23 ـ نقش و دیدگاه وضع موجود و مقایسه با
وضع مطلوب (نیاز = دیدگاه و سیاست‌پژوهش آینده) گروه ذی نفوذ چگونه
است.
جامعه آماری:
گروههای ذی نفوذ، مجامع سیاستگذاری و تصمیم‌گیری و گروههای ذی
علاقه اساتیدآشنا با آ.پ. استان قم. نمونه آماری: (اعم از فرمول‌ها،
روایی و اعتبار و..) روش نمونه‌گیری از نمونه‌های در دسترس استفاده
شده است.
ابزار گرد آوری داده‌ها:
1 ـ مصاحبه فردی و گروهی نیمه سازمان یافته 2 ـ پرسشنامه ـ چون
هدف این پژوهش‌تعمیم نتایج نمی‌باشد پایایی و اعتبار قابل طرح و
بررسی نمی‌باشد. تنها برای صحت‌نتایج میانگین وزنی و هندسی با یکدیگر
مقایسه شدند.
روش تجزیه و تحلیل :
در نیاز سنجی در میانگین هندسی (حاصل از وزن کلی موضوعات و بعضاً
میانگین‌وزنی و امتیازات بدون بعد) و در تحلیل نیازها از ضریب
همبستگی اسپیرمن و آزمون‌کروسکال والیس استفاده شده است.
نتیجه‌گیری و تفسیر:
الف) نتایج تحلیل نیازها: 1 ـ از بین 132 موضوع جمع آوری شده
موضوعات مربوط به برنامه ریزی خرد(محصول) با 19/37 در صد از
فراوان‌ترین و موضوعات مربوط به برنامه ریزی فراسوی‌کلان (پیامد) با
13/4 در صد از کمترین فراوانی برخوردار بوده‌اند و موضوعات دیگر
ازجمله موضوعات مربوط به درونداد (18/18 درصد)، برونداد (53/16 درصد)،
داده‌های‌نرم (05/14 درصد)، فرآیند (92/9 درصد) وجود دارند. 2 ـ بین
اولیت بندی گروه ذی علاقه در مناطق تفاوت معنی دار وجود ندارد. و
بین گروه‌ذی علاقه و ذی نفوذ در اولویت بندی موضوعات پژوهشی حوزه
صف و ستاد همبستگی‌معنی داری وجود دارد. همچنین بین زنان و مردان
گروه ذی علاقه در اولویت بندی‌موضوعات پژوهشی مناطق سه گانه
همبستگی معنی دار وجود ندارد. 3 ـ از پاسخ به سوالات 18 ـ22 پژوهشی
مشخص شد نقش و دیدگاه گروه ذی نفوذ درکل استان. حوزة ستادی و
حوزة مناطق سه گانه صرفاً در ارائه موضوعات پژوهشی معرف‌گروههای
کم تجربه یابی تجربه است. و نقش در دیدگاه حوزة صف گروه ذی نفوذ
صرفاًدر پیشنهاد موضوعات پژوهشی کارکنان نسبتاً با تجربه را نشان
می‌دهد. ب) نتایج نیاز سنجی: صف:1 ـ میزان اطلاعات به رزو معلمان و
دبیران در زمینة مواد درسی خود 2 ـ نرخ بیکاری و اشتغال فارغ
التحصیلان کارو دانش فنی و حرفه‌ای در مشاغل مرتبط‌با رشته تحصیلی 3
ـ اثر بخشی نظام اساسی واحدی در مقایسه با نظام جدید و قدیم
آ.پ.استان قم 4 ـ میزان موفقیت مدیران و مربیان تربیتی و درونی
کردن ارزشهای مورد تأکید. ستاد: 1 ـ مقایسه حقوق و مزایای عوامل
انسانی آ.پ. استان قم با سایر وزارتخانه و باخط فقر 2 ـ ملاکهای
گزینش مدیران و میزان مطابقت آن با شرایط احراز 3 ـ کارایی
مدیران‌مدارس با توجه به شرح وظیفه آنها 4 ـ ایجاد بانک اطلاعات
پژوهشی. مناطق (خلجستان ـ کهک ـ جعفر آباد): 1ـ مقایسه کارآیی و اثر
بخشی مدارس با ثبات‌مدیریت و با تغییر مدیریت 2 ـ پیش مطالعه ایجاد
رشته‌های فنی و حرفه‌ای در مناطق 3 ـ تهیه شاخص توضیع منابع با
توجه به ضریب محدودیت مناطق و نواحی 4 ـ میزان‌مهارتهای فنی
مدیران
محدودیت‌ها و موانع:
1 ـ شفاف و پاسخگو نبودن برخی افراد گروه ذی نفوذ در دادن
اطلاعات درست 2 ـ نداشتن برنامه و عمل نکردن بر اساس شرخ وظیفه یا
در دست نداشتن وضع موجود ومطلوب برخی افراد ذی نفوذ 3 ـ تنها
استفاده از گروههای ذی نفوذ و ذی علاقه و عدم‌امکان دسترسی به
گروههای ذی مربط و ذی نفع 4 ـ نداشتن ضمانت اجرایی به موقع
نتایج‌پژوهش حاضر
پیشنهادها:
1 ـ نیاز سنجی پژوهشی از دیدگاههای ذی نفوذ و ذی علاقه و ذی
نفع و ذی ربط در یک‌دبستان پسرانه و دخترانه شهرستان در سال
تحصیلی 81 ـ80 2 ـ نیاز سنجی پژوهشی ازدیدگاه‌های ذی نفع و ذی ربط
در استان قم در سال تحصیلی 81 ـ80. 3 ـ بررسی و مقایسة‌نشانگرهای
کمی و کیفی مربوط به اهداف عملیاتی مدیران مدارس ابتدایی
نواحی‌چهارگانه استان قم در سال تحصیلی 81 ـ80. 4 ـ بررسی و مقایسة
نشانگرهای کمی و کیفی‌مربوط به اهداف عملیاتی روسای مناطق سه
گانه استان قم در سال تحصیلی 81 ـ80. 5 ـنیاز سنجی پژوهشی در زمینه
پیامد و برونداد برنامه و شرح وظایف مدیر کل استان قم ازدید
شوراهای سه گانه در سال تحصیلی 81 ـ80.
کتابنامه :
1 ـبابایی، محمود نیاز سنجی اطلاعات، مرکز اطلاعات و مدارک علمی
ایران، چاپ‌اول، تهران 1378. 2 ـ عباس زادگان، سید محمد وترک زاده،
جعفر. نیاز سنجی آموزشی در سازمانها،شرکت سهامی انتشار، چاپ اول،
1379. 3 ـ فتحی و اجارگاه، کوروش. نیاز سنجی در برنامه ریزی آموزشی و
درسی، اداره کل‌تربیت معلم و آموزش نیروی انسانی، چاپ اول 1375. 4
ـ کیامنش، علیرضا. بخش نیازهای آموزشی، مؤسسه خدمات آموزش بنیاد
جانبازان، 1367. 5 ـ نفیسی، عبد الحسین، پیش نویس مقدماتی برنامه
کلان و سیاستهای پژوهشی‌وزارت آ.پ. پژوهشکدة تعلیم و تربیت، 1376.
شماره شناسایی 281- سنجش و اندازه گیری
عنوان: عرضه و تقاضای فضای آموزشی در استان قم
سال اجرا: 76 ـ 75 نام پژوهشگر: سیدعلی محمد حجّت نجفی نام
ناظران و راهنماها: د کتر مصطفی عماد زاده نام مشاور: دکتر مرتضی
سامتی کلید واژه‌ها: عرضه و تقاضاـ فضای آموزشی
مقدمه
در این جهان پر جمعیت و پر مسئله جز با درایت و سازماندی
خردمندانه جامعه وبرنامه ریزی دور اندیشانه اقتصادی نمی‌توان زندگی
کرد. بنابر این نگریستن به آینده جامعه‌ما به این بستگی دارد که
چگونه از هم اکنون آمادگی لازم را باتغییرات و یبش آمدهای‌آینده
فرام سازیم. و این کار جز با آموزش و پرورش زمینه علمی و اجتماعی
ناسب مقدور نیست.
بیان مسأله:
مسأله‌ای که همه کشورهای جهان چه فقیر و چه غنی چه رشد یافته و
چه در حال رشدبا آن درگیرندمسأله تقاضای اجتماعی فزاینده‌های است
که برای خدمات آموزشی وجوددارد. امانحوه تقاضا در کشورهای صنعتی
باکشورهای در حال رشد متفاوت است. دربرآورد سازمان ملل متحد ضریب
رشد متوسط جمعیت دانش آموزی در کشورهای‌پیشرفته 19 درصد و در کشورهای
درحال رشد تا 40 درصد پیش بینی گردیده است. در کشور ما نیز با
افزایش بی سابقه مقدار دانش‌آموزان مدارس به عنوان یکی ازمشکلات
سالهای اخیر مطرح است که عامل اصلی آن رشد بالای جمعیت در دهه
گذشته‌محسوب می‌شود. بدلیل ارتباط بین آموزش و پرورش و شغل و درآمد
توده‌های انبوده مردم به امید دستیابی به رفاه اقتصادی و
برخورداری از موقعیتی که آموزش و پرورش به ارمغان میاوردبیش از
ببیش به مدرسه و دانشگاه روی می‌آورند. در نتیجه نیاز به فضای
آموزشی روز به‌روز بیشتر می‌شود که بایستی در فرایند آموزش به عنوان
یک عامل مهم در کنار سایرعوامل مورد پژوهش و بررسی قرار گیرد.
اهداف :
هدف از پژوهش شناخت نارسائیهای فضای اموزش استان قم در گذشته و
حال و برآوردن غیر این نارساییها درآینده می‌باشد همچنین تعیین و
برآورد رابطه تقاضای فضای‌آموزشی در استان قم می‌باشد.
پرسش‌ها یا فرضیه‌ها :
فرضیه‌ها: 1 ـ با افزایش جمعیت تقاضا بر ای فضای آموزشی افزایش
می‌یابد و این رابطه مثبت است. 2 ـ تقاضای فضای آموزشی با افزایش
در آمد افزایش می‌یابد و این رابطه مثبت است. 3 ـ با افزایش هزینه
های آموزشی تقاضا برای فضای آموزشی کاهش می‌یابد و این‌رابطه منفی
است. 4 ـ رشد فضای آموزشی در استان متناسب با رشد دانش‌آموزان نبوده
است.
جامعه آماری:
تمام فضای آموزشی استان و تعداد کل دانش‌آموزان ثبت نام نموده
در هر مقطع در طی‌دوره زمانی سالهای 1358 الی 1375. نمونه آماری:
(اعم از فرمول‌ها، روایی و اعتبار و..) نمونه برابر با کل جامعه
آماری است. ابزار گرد آوری داده‌ها: جهت گرد آوری اطلاعات از اسناد و
مدارک موجود در ا داره کل آموزش و پرورش‌استان و منابع موجود در
سازمان برنامه و بودجه استان استفاده شده است همینطورمصاحبه با
کارشناسان زیربط و طبقه بندی داده‌ها صورت گرفته است.
روش تجزیه و تحلیل :
از طریق ماتریس واریانس کوواریانس برای تشخیص پراکندگی وابستگی و
ارتباط بین‌متغیرها و استفاده شده است. همچنین به کمک ضریب
همبستگی ارتباط متغیرها باههم‌سنجیده می‌شود. آزمون دور بودن والسون
جهت تشخیص خود همبستگی بین متغیرها وآزمون t جهت معنی دار بودن
متغیرها مورد ا ستفاده قرار گرفته است. همینطور از آزمون fجهت توضیح و
با معنی بودن تمام متغیرها استفاده شده است.
نتیجه‌گیری و تفسیر:
1 ـ افزایش تقاضا بر عرضه پیشی گرفته است و سبب منحنی تقاضا بیش
از شیب منحنی‌عرضه در طول زمان بوده است. 2 ـ با افزایش درآمد ملی
تقاضای جامعه برای آموزش تا مقطع راهنمایی بدلیل‌همگانی بودنش
بیشتر می‌شود و لی برای مقطع متوسط درامد خانوارها تأثیر مستقیم
ووبیشتری برای افزایش تقاضای فضای آموزشی می‌شود. در نتیجه این
فرضیه نیز تایید می‌شود 3 ـ هر چه از مقطع ابتدایی به طرف متوسطه
نزدیک می‌شویم خانواده‌ها آماده پرداخت‌هزینه بیشتری برای تحصیل
هستند در نتیجه تقاضای آموزش با هزینه (شهریه) رابطه‌منفی دارد. و
فرضیه سوم نیز مورد تایید قرار می‌گیرد. 4 ـ در سطح مناطق شهری
کمبودکلاس فیزیکی بیشتر از مناطق روستایی است و این کمبود در مقطع
راهنمایی بیشتر نسبت‌به مقطع ابتدایی و متوسطه وجود دارد. و در نتیجه
این فرضیه نیز موردتایید قرارا گرفت. بطور کلی تقاضای فضای آموزشی
با جمعیت دانش‌آموزان و در آ مد خانوار و در آمدملی رابطه مستقیم
داردو با هزینه تحصییل رابطه معکوس دارد. همینطور نتایج مشخص‌گردیده
که وضعیت موجود خود جوابگوی تقاضای آموزشی نیست.
محدودیت‌ها و موانع:
1 ـ تنوع افراد مورد مطالعه از نظر جنس و سن 2 ـ تنوع دوره‌های
تحصیلی موردمطالعه‌و ابتدای ـ راهنمایی ـ متوسطه) 3 ـ کمبود منابع
علمی در زمینه فضای اموزشی چه داخلی‌و چه خارجی 4 ـ در دسترس و
آماده نبودن اطلاعات پایه. 5 ـ مشکل جمع آوری‌اطلاعات دقیق و معتبر
به دلیل اینکه کارهای آماری تاکنون بصورت دستی صورت‌می‌گرفته
است.
پیشنهادها:
1 ـ کار بست تحقیقات در مسایل آموزشی بدلیل وجود حلقه مفقود بین
سیاستگزاران و مجریان 2 ـ گرد آوری و تدوین و قابل دسترس کردن
اطلاعات پایه جهت انجام تحقیقات 3 ـ توجه ویژه به آموزش دختران و
فراهم نمودن امکان تحصیلات آنها در مقاطع بالاتر.4 ـ ایجاد و ساعت
مدارس جدید باتوجه به رشد بالای دانش‌آموز مقاطع راهنمایی و متوسطه.
5 ـ تلاش در جهت تبدیل کلاسهای دو نوبته به صورت یک نوبته و
ثابت.
کتابنامه :
1 ـ برانسون، ویلیام اچ، تئوری و سیاستهای اقتصادکلان. ج 1
ترجمه عباس شاکری.تهران: نشرنی 1373. 2 ـ تووارد، مایکل. توسعه
اقتصادی در جهان سوم. ج 1. ترجمه غلامعلی فرهادی.تهران سازمان
برنامه و بودجه 1365. 3 ـ راجرز، دانیل مسی و راچلین، هرش اس.
اقتصاد و آموزش و پرورش. ترجمه سیدابوالقاسم حسینیون. مشهد: آستان
قدس رضوی، 1370. 4 ـ ساخار پولوس، هرج و در وردحال، مورین، آموزش
برای توسعه. ترجمه پریدخت‌وحیدی و حمید سهرابی. تهران: سازمان
برنامه و بودجه 1370. 5 ـ عظیمی، حسین، مدارهای توسعه ساختگی در
اقتصاد ایران، تهران. نشر نی. 1374. 6 ـ هلک، ژاک. سرمایه گزاری
برای آینده آموزش و پرورش ترجمه عبد الحسین‌نفیسی. تهران. انتشارات
مدرسه، 1371.
شماره شناسایی 488- تحقیقات
عنوان: بررسی شیوه‌های تشویق و ترغیب معلمان و دانش‌آموزان به امور پژوهشی ازدیدگاه معلمان و دانش‌آموزان شهر قم
سال اجرا: 1379 نام پژوهشگر: مجید مرادی نام ناظران و راهنماها:
احمد نیکزاد نام مشاور: دکتر غلامرضا جندقی کلید واژه‌ها: شیوه‌های
تشویق و ترغیب ـ معلمان و دانش‌آموزان ـ امور پژوهشی.
مقدمه:
علم و فن آوری محصول فعالیتهای پژوهشی است و در صورتی که
فعالیتهای‌پژوهشی از طریق تولید علم و تبدیل آن به فن آوری بتواند
با سایر فعالیتهای اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی ترکیب گردد قطعاً توسعه
پایدار تحقق خواهد یافت با این وصف سهم‌ایران از فعالیتهای پژوهشی
در جهان 10% می‌باشد که نشان دهندة پائین بودن انگیزة‌تحقیق در
میان دانش‌آموزان، معلمان و دانشجویان می‌باشد.
بیان مسأله:
واقعیت این است که کشورهای جهان سوم از جمله ایران، از یک
ضعف و نارسایی درزمینة تحقیقات رنج می‌برند از طرفی استعدادهای
محققان شکوفا نمی‌گردد که این به نوبة‌خود ضعف تکنولوژی را بدنبال
دارد، ضعف تکنولوژی را بندنبال دارد، ضعف‌تکنولوژی باعث افت تولید و
ضعف اقتصاد می‌گردد و ضعیف بودن بنیة اقتصادی موجب‌می‌شود که بودجة
کافی در اختیار تحقیق و پژوهش قرار نگیرد. در آنجائیکه محققان
حرفه‌ای از بین دانش‌آموزان امروز و بدست معلمان تربیت‌می‌شوند به
نظر می‌آید از طریق تشویق معلمان و دانش‌آموزان به فعالیتهای پژوهشی
و باارتقاء انگیزه تحقیق در بین آنها در زمان آینده شاهد محققانی
حرفه‌ای گردیم که از بین‌همین معلمان و دانش‌آموزان رشد یافته‌اند.
به همین دلیل در این پژوهش سعی شده است‌شیوه‌های تشویق و ترتیب
معلمان و دانش‌آموزان به امور پژوهش از دیدگاه معلمان ودانش‌آموزان
مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.
اهداف:
1ـ یافتن راههای تشویق و ترغیب دانش‌آموزان و معلمان قم به امور
پژوهشی 2ـ اولویت بندی عوامل یا راههای تشویق به فعالیتهای
پژوهشی.
پرسش‌ها یا فرضیه‌ها:
فرضیه‌های مربوط به معلمان: 1ـ بین آشنا بودن معلمان با مؤسسات
تحقیقاتی داخل آموزش و پرورش و انگیزة‌تحقیق آنان رابطة معنی داری
وجود دارد. 2ـ بین آشنا بودن معلمان با مؤسسات تحقیقاتی خارج از
آموزش و پرورش و انگیزة‌تحقیق آنان رابطة معنی داری وجود دارد. 3ـ
بین آموزش معلمان در زمینة روش تحقیق در حین تحصیلات دانشگاهی و
انگیزة‌تحقیق آنان رابطه وجود دارد. 4ـ بین آموزش معلمان در زمینة
روش تحقیق در ضمن خدمت و انگیزة تحقیق آنان‌رابطه وجود دارد. 5ـ
بین موجود بودن کتابخانه، آرشیو و مجلات تخصصی و قابل دسترسی به
عنوان‌ابزارهای سیستم اطلاع رسانی و انگیزه تحقیق معلمان رابطة
معنی دار وجود دارد. 6ـ بین دادن پاداش مالی قابل توجه به معلمان
محقق و انگیزه تحقیق آنان رابطه وجود دارد. 7ـ بین افزایش حقوق یا
دادن گروه تشویقی به معلمان محقق و انگیزه تحقیق آنان‌رابطه‌وجود
دارد. 8ـ بین اعطای لوح تقدیر به معلمان و انگیزة تحقیق آنان
رابطه معنی داری وجود دارد. 9ـ بین قدر دانی در حضور جمع از معلمان و
انگیزة تحقیق آنان رابطه وجود دارد. 10ـ بین آسان و قابل فهم
بودن موضوعات تحقیقی و انگیزة تحقیق معلمان رابطه وجود دارد. 11ـ
بین حذف قوانین و مقررات دست و پاگیز اداری و انگیزة تحقیق معلمان
رابطه وجود دارد. فرضیه‌های مربوط به دانش‌آموزان: 1ـ بین موجود
بودن کتابخانه و دسترسی به آرشیو مجلات تخصصی و انگیزة
تحقیق‌دانش‌آموزان رابطة معنی داری وجود دارد. 2ـ بین اعطاء لوح
تقدیر به دانش‌آموزان و انگیزة تحقیق آنان رابطه وجود دارد. 3ـ بین
قدردانی در حضور جمع از دانش‌آموزان و انگیزة تحقیق آنان رابطه وجود
دارد. 4ـ بین آموزش روش تحقیق دانش‌آموزان و انگیزة تحقیق آنان
رابطه وجود دارد. 5ـ بین آموزش نحوه مقاله نویسی دانش‌آموزان و
انگیزة تحقیق آنان رابطه وجود دارد. 6ـ بین تأثیر دادن فعالیتهای
پژوهش دانش‌آموزان در قبولی کنکور سراسری و انگیزة‌تحقیق آنان رابطه
وجود دارد. 7ـ بین دادن بهره فعالیتهای پژوهشی دانش‌آموزان و تأثیر
آن در معدل دروس و تحقیق‌آنان رابطه وجود دارد. 8ـ بین گنجاندن درس
پژوهش و تحقیق در برنامة هفتگی مدارس و انگیزة تحقیق‌دانش‌آموزان
رابطه وجود دارد. 9ـ بین برگزاری همایش علمی دانش آموزی و انگیزة
تحقیق دانش‌آموزان رابطه وجود دارد. 10ـ بین آشنا کردن دانش‌آموزان
با مراکز پژوهشی ـ تحقیقی و انگیزة تحقیق آنان رابطه‌وجود دارد. 11ـ
بین دادن پاداشهای نقدی یا جوایز نفیس به دانش‌آموزان و انگیزة
تحقیق آنان‌رابطه وجود دارد.
جامعه آماری:
کلیه دانش‌آموزان مقطع متوسطه و کلیه معلمان سه مقطع چهار
ناحیه آموزش و پرورش شهر قم. نمونه آماری:(اعم از فرمول‌ها، روایی و
اعتبار و...) روش نمونه برداری: خوشه‌ای تصادفی می‌باشد که از
فرمول زیر استفاده شده است. q * P * / a2 2Z * 2D * 1) - q(N * p * /
a2 2NZ = n
ابزار گردآوری داده‌ها:
1ـ پرسشنامه محقق ساخته برای معلمان و دانش‌آموزان به طور مجزا
که اعتبار و روایی‌آن از طریق اجرای آزمایشی روی 30 آزمودنی و
محاسبة ضریب آلفای کرونباخ موردبررسی قرار گرفت.
روش تجزیه و تحلیل:
1ـ آمار توصیفی مانند فراوانی مطلق، درصد فراوانی، درصد فراوانی
تجمعی واریانس‌میزان توصیف داده‌ها استفاده شده است. 2ـ آمار
استنباطی الف: آزمون استقلال کای اسکوئر و آزمون تک متغیری کای
اسکوئربرای بررسی رابطة بین متغییرهایی مثل جنسیت، انگیزة تحقیق،
رشته تحصیلی استفاده شده است. ب: تحلیل عامل: به منظور تحلیل
آماری متغییرهای مرتبط با فرضیات آماری‌دانش‌آموزان و معلمان.
نتیجه‌گیری و تفسیر:
1ـ کلیة فرضیه‌های مربوط به دانش‌آموزان مورد تایید قرار گرفت و
گنجاندن درسی‌تحت عنوان پژوهش و تحقیق در بنیاد دانش‌آموزان در بین
سایر منتخب‌ها بیشترین اهمیت‌را به خود اختصاص داده است. 2ـ نتایج
یافته‌ها نشان می‌دهد که ضمن تایید کلیه فرضیه‌های مربوط به
معلمان، افزایش‌حقوق یا دادن گروه تشویق به معلمان که فعالیتهای
پژوهشی دارند بیشترین اهمیت را دربین سایر متغیرها به خود اختصاص
داده است و بلافاصله دومین متغییر از نظر اهمیت دادن‌پاداش مالی
می‌باشد. توالی این دو متغییر که در واقع نشان دهندة نیاز مالی
معلمان است‌بیانگر این واقعیت است که معلمان مهمترین عاملی را
می‌تواند موجب انگیزة تحقیق آنان‌شود پاداشهای مادی می‌دانند.
محدودیت‌ها و موانع:
1ـ عدم وجود پیشینه و مناسب دربارة انگیزة تحقیق معلمان و
دانش‌آموزان. 2ـ عدم همکاری بعضی از مراکز پیش دانشگاهی در اجرای
پرسشنامة تحقیق بدلیل‌آماده شدن دانش‌آموزان یا پیش دانشگاهی برای
آزمون سراسری.
پیشنهادها:
الف: دانش‌آموزان: 1ـ درسی تحت عنوان پژوهش و تحقیق در کنار سایر
دروس ایجاد شود. 2ـ آموزشهای متعدد در زمینة پژوهش تحقیق و نحوة
مقاله نویسی به دانش‌آموزان ارائه شود. 3ـ در رابطه با تأثیر دادن
فعالیتهای پژوهشی دانش‌آموزان در طول کنکور سراسری‌دوره راهنمایی
انجام شود. 4ـ کتابخانه‌های درسی غنی‌تر گردند. 5ـ مدارس در قبال
فعالیتهای پژوهشی دانش‌آموزان پاداشهای متنوع‌تری مانندتورهای
سیاحتی و علمی برای آنها ترتیب دهند. ب: معلمان: 1ـ برای معلمان
که فعالیتها پژوهشی قابل توجهی دارند امکانات مالی بیشتری در
نظرگرفته شود. 2ـ از طریق اطلاع رسانی مناسب معلمان در جریان
تحقیقات و پژوهش قرار گیرند. 3ـ دوره‌های مختلف آموزشی برای آموزش
دادن معلمان در زمینة روش تحقیق در نظرگرفته شود. 4ـ از سیستم
اطلاع رسانی بویژه اینترنت در سطح وسیع استفاده شود.
کتابنامه:
1ـ سرمد، زهره و دیگران «روشهای تحقیق در علوم رفتاری» تهران:
انتشارات آگه. 1376. 2ـ سازمان برنامه و بودجه. «وضع موجود و تحولات
ایجاد شده در سنجش پژوهش‌کشور، فصلنامة پژوهش و مهندسی. شمارة 13 و
14. 1378. 3ـ ابتکار، تقی، «چگونگی ایجاد انگیزه تحقیق، کیفیت پرورش
محقق و چگونگی‌جذب، استعدادهای اخلاقی» مجموع مقالات سمینار تحقیق و
توسعه. 1368. 4ـ توفیق، علی اصغر «چگونگی ایجاد انگیزة تحقیق»
تهران: مجموعه مقالات سمینارتحقیق و توسعه، 1368. 5ـ بازرگان عباس.
«نقش اطلاع رسانی در پژوهشهای آموزشی» فصلنامة تعلیم و تربیت‌شماره
20، 1372.
یکی
از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است.
پرسشنامه مجموعه ای از سوال ها (گویه ها) است که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها
پاسخ لازم را ارائه می‌دهد. این پاسخ، داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل
می‌دهد. سوال های پرسشنامه را نوعی محرک-پاسخ می‌توان محسوب کرد. از طریق
سوال های پرسشنامه می‌توان دانش، علایق، نگرش و عقاید فرد را مورد ارزیابی
قرار داد، به تجربیات قبلی وی پی برده و به آنچه در حال حاضر انجام می‌دهد
آگاهی یافت. باید توجه داشت که در برخی فرهنگ ها با توجه به شرایط اجتماعی،
پرسشنامه نمی تواند داده ها را با دقت لازم، همانند، یک مصاحبه عمیق، بدست
دهد. بنابراین برای بالابردن دقت داده های گردآوری شده، توصیه می‌شود که
تکمیل پرسشنامه همراه با سایر ابزارهای گردآوری داده ها باشد. در غیر
اینصورت باید داده های حاصله را با قید احتیاط به کار برد.